Fizjologia sportu jako nauka
Fizjologia sportu jest nauką badającą funkcje życiowe w zależności od wysiłku i zmęczenia fizycznego oraz psychicznego. Znajomość reakcji fizjologicznych (życiowych) przy wysiłkach fizycznych jest konieczna dla polepszenia metod nauki wychowania fizycznego i treningu. Wychowanie fizyczne sprzyja rozwojowi fizjologicznych czynności organizmu. Pod wpływem systematycznych ćwiczeń fizycznych zmianie ulegają nie tylko procesy fizjologiczne, ale i budowa anatomiczna organizmu. Anatomia zajmująca się zmianami budowy wewnętrznej organizmu pod wpływem ćwiczeń fizycznych, a także długotrwałych wysiłków fizycznych związanych z zawodem - nosi nazwę anatomii wysiłkowej (w formie przymiotnikowej; nie “wysiłku”!, bo “wysiłek” jest czynnością, a więc odnosi się do fizjologii).
Trening a wydolnosc fizyczna organizmu
Trening uintensywnia i usprawnia aktywność ruchową oraz nasila dowóz tlenu i oddychanie tkanek, przez co zwiększa się ogólna wydolność fizyczna ustroju. Zdolność pobierania tlenu wrasta wówczas o 18-25%. Trening zwiększa objętość wyrzutową i minutową serca. Polepsza ukrwienie mięśni. Wzmaga tworzenie odgałęzień naczyń włosowatych w tkance mięśniowej (rozwija unaczynienie mięśni). W wyniku treningu powiększa się pojemność komór i przedsionków serca. Wzmożeniu ulegają procesy hemopoezy (tworzenia krwi), w wyniku czego zwiększa się ilość krążącej krwi. Następuje wzrost zawartości mioglobiny w miocytach. Ponadto u osób wytrenowanych obserwuje się zwiększone ciśnienie w obiegu małym, czyli płucnym, co niewątpliwie poprawia ukrwienie płuc i uefektywnia wymianą gazową. Odpływ krwi z trzewi zwiększa ukrwienie mięśni i skóry. Wzmożone wydzielanie potu zwiększa utratę nadmiaru ciepła. Trening przyczynia się do zwiększonego odkładania fosfokreatyny i glikogenu w mięśniach. Usprawnieniu ulega koordynacja ruchowa mięśni, polepsza się również czucie głębokie mięśni, przez co możliwe jest wykonywanie precyzyjniejszych ruchów.
We krwi osób dobrze wytrenowanych istnieje większa zasób moderatorów krwi, dzięki czemu organizm nie jest narażony na zachwianie równowagi kwasowo- zasadowej podczas wysiłku fizycznego. Stabilizuje to homeostazę organizmu i uodparnia na stres. Wzrasta maksymalna wentylacja płuc, bowiem zwiększa się pojemność oddechowa płuc.
Trening pobudza osteogenezę i mineralizację kości. Kości stają się grubsze i odporniejsze na urazy mechaniczne. Wzmocnieniu i rozwojowi ulegają także przyczepy mięśniowe, torebki stawowe, dzięki rozbudowie włókien kolagenowych i sprężystych.
Jaki wpływ ma wysiłek fizyczny na poszczególne układy organizmu człowieka?
Przebieg zmian i wpływu wysiłku fizycznego na poszczególne układy ludzkiego organizmu można przedstawić
