Wróżbiarstwo w starożytnej Grecji i Rzymie.

Grecja

Wiele różnych dzieł napisanych przez antycznych twórców pokazuje obecność i strukturę wróżbiarstwa w owym czasie. Przykładem takiego utworu jest „Iliada” Homera, gdzie po poradę do wyroczni udał się Achilles. Również w „Królu Edypie” Sofoklesa występuje motyw wróżbiarstwa i wróżbity- Tejrezjasza, który wyjawił tajemnicę przeszłości Edypa oraz przepowiedział mu dalsze losy.
W starożytnej Grecji wróżbici i wyrocznie cieszyły się dużym zaufaniem i uznaniem- to u nich szukano porady, zarówno w życiu publicznym, jak i państwowym. Sztuka wróżbiarska- manetia - cieszyła się zainteresowaniem i szacunkiem. Różne były rodzaje i poziomy owej sztuki: według Pliniusza Starszego istnieją wróżby z lotu ptaków ( wymyślone przez Kara), wróżby z innych zwierząt ( dodane przez Orfeusza), wróżby z wnętrzności zwierząt ofiarnych ( Delfos), wróżby z ognia ( Amfiaraos), wróżby z wnętrzności ptaków ( Tejrezjasz), objaśnianie dziwnych zjawisk i snów ( Amfiktion). Grecy przyjęli część rodzajów wróżb ze wschodu, imiona innych wynalazców wróżb łączą się z Apollinem.

Wróżbita w Grecji nie musiał posiadać wrodzonego daru przewidywania, zdolności wyjaśniania niezwykłych zjawisk czy odczytywania dziwnych zachowań stworzeń, lecz musiał posiadać odpowiednie wykształcenie formalne i wiadomości z różnych dziedzin potrzebne przy wykonywaniu obrzędowych czynności. Zawód ten był dziedziczny, pozostawał w rodzinie i przekazywano go z pokolenia na pokolenie.
Wróżenie dzielono na naturalne- atechnos, polegające na wyjaśnieniu zjawisk, które miały być zsyłanymi przez bogów- ten dział obejmował między innymi interpretacje snów czy wyjaśnianie pojawiania się zjaw, duchów zmarłych, oraz wróżenie sztuczne- entechnos , które polegało na odczytywaniu wróżby z różnych, ustalonych wcześniej, znaków. Wróżbici mieli ustalone sposoby odczytywania tych znaków, ale mogli je interpretować w sposób dobrowolny, fałszując wróżbę. Wróżenie sztuczne obejmowało różne metody:

 ornitomanteja

Wróżenie z lotu wieszczych ptaków. Pojawienie się jednych ptaków uważano za wróżbę pomyślną np orła, kruka, sowy, wrony. Były jednak okoliczności, w których znak zmieniał swoje znaczenie- pojawienie się sowy w dniu ślubu zwiastowało nieszczęście. Znaczenie miały także nasilenie głosu ptaków oraz strona, z której się pojawiały.

 alektryomanteja

Wróżenie z zachowania się kur przy jedzeniu.


 ichtyomanteia

Wróżby z zachowania się ryb w wodzie, ten rodzaj wróżb rozszerzano także na inny rodzaj zwierząt- jaszczurki, myszy, pająki, węże.


 hieroskopia

Wróżenie z wnętrzności zwierząt; wróżbita odczytywał na nich szczególne znaki dane przez boga, szczególnie ważna była wątroba.

Related Articles