Różewicza rozważania dotyczące ludzkiej natury. Zanalizuj i zinterpretuj wiersz „Świniobicie” zwracając uwagę na koncepcje człowieka i sposób przedstawienia dobra i zła.

Istota ludzka jako jedyna istota na Ziemi została obdarzona wolną wolą, mogłoby się więc wydawać, że świadomie decyduje o swoim życiu i uczynkach, a wybór między złem, a dobrem jest oczywisty. Obserwując ludzką naturę zauważamy jednak, że wybór między tymi dwoma przeciwstawnymi siłami jest niezwykle trudny. Zastanawiamy się z czego to wynika, i gdzie tkwi źródło zła. W samym człowieku? Ma ono pochodzenie metafizyczne i istnieje niezależnie od ludzi ? Czy zło to tylko efekt błądzenia (bowiem Errare humanum est, jak mawiał Seneka Starszy) z natury dobrego człowieka? A może wina spoczywa na pramatce Ewie, która zrywając jabłko z drzewa poznania dobra i zła, wyznaczyła kierunek rozwoju ludzkości? Konsekwencją tych rozważań jest niewątpliwie pytanie: do czego człowiek ma większe skłonności: do bycia dobrym, czy do bycia złym?

Rozwiązania problemów dotyczących koncepcji ludzkiej natury i kwestii pochodzenia zła szukamy wszyscy, od zwykłego zjadacza chleba po wybitnych filozofów, a odpowiedzi których udzielają zarówno zwykli ludzie, jak i uczeni są skrajnie różne.

Niccolo Machiavelli twierdził, że wszyscy ludzie są źli i niechybnie się takimi okażą, ilekroć będą mieli ku temu sposobność. Natomiast dobro to tylko efekt przymusu: Ludzie będą zawsze dla ciebie źli, jeżeli konieczność nie zmusi ich do tego, by byli dobrzy.

Diametralnie inna koncepcję człowieka prezentował J. J. Rousseau. W Rozprawie o naukach i sztukach filozof przedstawił człowieka w stanie natury, człowieka, którego cechuje prostota, szczerość, brak obłudy i zakłamania. W innym dziele Rozprawa o pochodzeniu i podstawach nierówności już otwarcie mówił, że człowiek jest dobry z natury.

Refleksje dotyczące natury człowieka, a także problem dobra i zła to motywy przewodnie pochodzącego z tomu Płaskorzeźba wiersza Tadeusza Różewicza Świniobicie.

Różewicz dedykuje wiersz malarzowi ikon Jerzemu Nowosielskiemu, na pamiątkę rozmów o zabijaniu zwierząt, tym samym zaznajamia nas z treścią wiersza, poznajemy jego dominantę kompozycyjną, główną myśl, a właściwie czynność wokół której skupia się autor. Już na wstępie Różewicz, w typowy dla siebie sposób wprowadza cytat, tym razem posiłkuje się Stanisławem Jerzym Lecem: Pamiętajcie o tym, że jeśli diabeł chce kogoś kopnąć, nie uczyni tego nigdy swym końskim kopytem, lecz swą ludzką nogą. Za pośrednictwem centonu prezentuje swoją koncepcje pochodzenia zła, zła tkwiącego w człowieku, będącego destrukcyjnym, świadomie niszczącym wszystko i sprzeciwiającym się dobru, wytworem ludzkiej natury.

Podmiotem lirycznym jest najprawdopodobniej wykształconym mężczyzna (co możemy wnioskować po znajomości języka niemieckiego, dzięki czemu przeczytał szwajcarski dziennik).

Related Articles