Chociaż większość powierzchni lądu naszej planety porasta gęsta roślinność, to jednak na Ziemi istnieją obszary, które są porośnięte rzadką roślinnością lub są jej całkowicie pozbawione. Rejony te nazywa się pustyniami i czasami spotyka się na nich fascynujące gatunki roślin i zwierząt.
Pustynie są suchymi środowiskami, gdzie roczne sumy opadów nie przekraczają 250 mm. Aby jakiś obszar stał się pustynią, łączne parowanie wody z roślin, skał i gleb musi być większe niż wielkość opadów deszczu oraz dopływ wody w postaci mgieł nadciągających od morza. Pustynie występują tam, gdzie dociera gorące, tropikalne powietrze z rejonów równikowych, a więc regionów zwrotnika Raka i Koziorożca, w okolicy 30º szerokości geograficznej północnej i 30º szerokości geograficznej południowej. Powietrze jest tam nieustannie suche i gorące, co sprzyja powstawaniu pustyń.
Wiele pustyń charakteryzują duże wahania temperatury powietrza w ciągu doby, sięgające nawet 50ºC. W dzień może być gorąco, a w nocy temperatura spada czasami poniżej zera. Największe i najszybsze zmiany temperatury mają miejsce o wschodzie i zachodzie słońca. Wiele pustyń znajduje się na płaskowyżach, co powoduje, że regularnie występują tam przymrozki. Rośliny i zwierzęta pustynne muszą być bardzo wytrzymałe, aby móc przetrwać w takich warunkach.
Przystosowanie organizmów do życia na pustyni polega głównie na wykształceniu struktur i zachowań, które niwelują wpływ tak surowych czynników środowiskowych, jak wysoka temperatura, niedostatek wody, brak pokarmu i miejsc schronienia się.
Wyróżnia się dwa główne rodzaje pustyń – gorące i zimne. Rodzaj pustyni jest często odbiciem jej położenia oraz usytuowania nad poziomem morza. Pustynie chłodne są gorące w ciągu dnia i zimne w nocy, podczas gdy pustynie gorące są gorące w ciągu dnia i ciepłe w nocy. Pustynie Ameryki Północnej są pustyniami chłodnymi, a Sahara i Atakama to pustynie gorące.
NAJWIĘKSZE PUSTYNIE
Na świecie jest kilkanaście pustyń, o łącznym obszarze przekraczającym 20 mln km²; największą z nich jest Sahara, o powierzchni ponad 9 mln km²; a oddzielona od niej Morzem Czerwonym Pustynia Arabska ma 2,5 mln km².
Połączone pustynie Afryki i Arabii stanowią największy kompleks pustynny na całym świecie. Jego powierzchnia ciągle wzrasta w wyniku erozji spowodowanej nadmiernym wypadem bydła na obrzeżach pustyni.
Do innych wielkich pustyń zalicza się pustynię Kalahari i Namib w południowo-zachodniej Afryce, a także połączone pustynie ciągnące się na południu USA i w Meksyku. W kompleksie tym wyróżnia się Wielką Kotlinę, Mohave, Sonorę i Chichuahua – dwie ostatnie z nich leżą na granicy pomiędzy USA i Meksykiem.
Na świecie są jeszcze dwie inne pustynie.
