Charakterystyka postaci – opis bądź przedstawienie postaci literackiej występującej w dziele literackim mające na celu prezentację tej osoby i analizę jej postępowania. Jak sama nazwa wskazuje opisujemy również charakter postaci oraz to, co lubi i czego nie lubi robić a także jej nawyki, przyzwyczajenia.
Wyróżniane są dwa główne rodzaje charakterystyk:
charakterystyka zewnętrzna (prozografia) – obejmuje prezentację cech zewnętrznych postaci,
charakterystyka wewnętrzna (etopeja) – przedstawia życie wewnętrzne, światopogląd i postawę moralną postaci literackiej; analizuje zachowania postaci z uwzględnieniem jej stanu psychicznego.
Charakterystykę postaci można podzielić również ze względu na formę jej realizacji:
charakterystyka bezpośrednia jest formułowana wprost przez podmiot literacki (np. narratora), np. "Marta nie była osobą gadatliwą..."
charakterystyka pośrednia jest zawarta w słowach i myślach samej postaci lub opiniach innych bohaterów, na podstawie której czytelnik sam może wydać swoją opinię. Np."Mary! bardzo cię lubię za to, jak się zmieniłaś!"
