Rywalizacje mocarstw
a) rywalizacja angielsko – francuska o kolonie (konflikt faszodański) 1898r.
b) rywalizacja angielsko – niemiecka o rynki zbytu i panowanie na morzach
c) rywalizacje Austro–Węgier z Rosją na półwyspie Bałkańskim
d) Francja chce odzyskać od Niemiec Alzację i Lotarynię utraconą w 1870 roku.
e) rywalizacja Francji i Niemiec o Maroko
f) rywalizacja Francji i Włoch o Tunezję
g) rywalizacja Rosji i Anglii na obszarze Afganistanu
h) Rosja chciała otwarcia cieśnin Czarnomorskich, będących w rękach Turcji
Powstanie bloków polityczno – militarnych
Trójprzymierze Trójporozumienie
- 1879 – Sojusz Niemiec i Austro-węgier
- 1882 – przyłączenie się Włoch
Państwa centralne: (później Turcja, Bułgaria)
- 1891 – 1893 – sojusz Rosji z Francją
- 1904 – entente cordiae, serdeczne porozumienie Angli i Francji
- 1907 – sojusz Rosji i Anglii (ententa) później Włochy, USA, Japonia, Rumunia)
Kocioł Bałkański
a) 1908 – aneksja Bośni i Hercegowiny przez Austro-Węgry
b) 1912 – I wojna bałkańska: Bułgarii, Czarnogóry , Serbii, Grecji przeciwko Turcji
c) 1913 – II wojna bałkańska: Serbia, Grecja, Rumunia, Turcja przeciwko Bułgarii
d) 22 czerwca 1914 – zamach w Sarajewie, zabicie arcyksięcia austriackiego Franciszka Ferdynanda Habsburga.
28 lipca 1914 – wybuch I wojny światowej
Przyczyny klęski państw centralnych:
- przewaga militarna państw Ententy
- przystąpienie USA do wojny
- wojna pozycyjna
- blokada gospodarcza państw centralnych
Rewolucje w Rosji spowodują rewolucję w Niemczech i rozpad monarchii Austro-Węgierskiej. Władzę stracą dynastie:
Romanowów
Habsburgów
Hohenzollernów
Przyczyny rewolucji lutowej 23 luty 1917.
- absolutyzm carski
- kryzys gospodarczy (brak rąk do pracy, głód, szerząca się spekulacja)
- afery wokół mi. Rasputina
- klęski armii rosyjskiej w froncie
- dążenie burżuazji i ziemiaństwa do wprowadzenia rządów parlamentu.
Rewolucja lutowa miała charakter burżuazyjny. Doprowadziła do obalenia caratu. W Rosji nastąpił okres dwuwładzy.
Dwuwładza:
I władza burżuazyjna – Rząd Tymczasowy na czele z Jerzym Lwowem (później Aleksandrem Kiereńskim)
II ośrodek władzy – Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich (władza ludowa)
Rewolucja październikowa 24 – 25 październik 1917 – rewolucja socjalistyczna w wyniku której Bolszewicy na czele z Leninem przejęli władzę.
Zmiany w Rosji wprowadzone przez Bolszewików:
- władzę przejęła Rada Komisarzy Ludowych na czele z Leninem
- Wprowadzono dyktaturę Proletariatu (robotników i biedaków)
- urzędy zastrzeżone dla członków partii bolszewickiej
- wprowadzono kalendarz gregoriański
- kościół prawosławny, podporządkowany państwu
- utworzono Armię Czerwoną
- rozbudowano aparat
